Stołówka pracownicza — jak urządzić jadalnię w zakładzie pracy?

Zapewnienie pracownikom miejsca do spożywania posiłków na terenie zakładu pracy korzystnie wpływa na wizerunek firmy, ale również motywację czy zaangażowanie samych pracowników. Sprawdź, jak działa stołówka pracownicza i jak zorganizować jadalnię. Koniecznie zwróć uwagę na wymogi oraz przepisy dotyczące funkcjonowania takiego miejsca.

W jakich firmach powinna być zakładana jadalnia pracownicza?

Stołówki pracownicze organizowane są w celu zapewnienia pracownikom świeżych, zdrowych i ciepłych posiłków w miejscu pracy. Najczęściej założenie stołówki pracowniczej jest opłacalne w przypadku firm, które zatrudniają dużą liczbę pracowników oraz przedsiębiorstw, które funkcjonują poza miastem, bez dostępu do miejskiej infrastruktury i zewnętrznego zaplecza gastronomicznego.

Warto podkreślić, że obowiązujące przepisy prawa narzucają obowiązek organizacji jadalni pracowniczej w niektórych przypadkach. Miejsce do spożywania posiłków własnych pracodawca musi zapewnić wtedy, kiedy zatrudnia powyżej 20 pracowników. Wyjątkiem są zakłady pracy, w których wykonywana jest tylko praca o charakterze biurowym. Co więcej, spożywanie posiłków w stołówce pracowniczej musi odbywać się również w firmach, które zatrudniają mniej niż 20 pracowników, jeśli są oni narażeni na kontakt ze szkodliwymi substancjami chemicznymi czy brudzącymi albo personel pracuje w warunkach szczególnie trudnych.

Jakie są typy jadalni pracowniczych?

Rodzaje jadalni w zakładzie pracy wyróżniają ogólne przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy. Zgodnie z nimi, stołówka pracownicza może być:

• typu I. To stołówka pracownicza przeznaczona do spożywania posiłków własnych,
• typu II. To jadalnia pracownicza przeznaczona do spożywania posiłków własnych oraz wydawania napojów,
• typu III. To miejsce do spożywania posiłków w pracy z zapleczem, do spożywania posiłków profilaktycznych.

Dopuszcza się połączenie stołówki pracowniczej typu I oraz typu II. Stołówka pracownicza może być prowadzona przez zakłady pracy we własnym zakresie albo przez wyspecjalizowane podmioty współpracujące z zakładem pracy, które prowadzą działalność gastronomiczną bądź handlową. Najczęściej posiłki wydawane są pracownikom w formie abonamentowej, a abonamenty są dofinansowywane przez zakład pracy. 

Stołówka pracownicza — przepisy, do których muszą dostosować się pracodawcy

W zależności od typu stołówki pracowniczej, która ma zostać zorganizowana w zakładzie pracy, pracodawca musi wziąć pod uwagę przepisy BHP. Zgodnie z nimi:

• stołówka pracownicza typu I nie może być mniejsza niż o powierzchni 8 m2, a na każdego pracownika powinno przypadać nie mniej niż 1,1 m2 przestrzeni,
• jadalnia typu II musi spełniać wszystkie wymogi, jakie wyznaczono dla stołówki pracowniczej typu I. Dodatkowo musi być wyposażona w część do przygotowywania i wydawania napojów oraz zmywania naczyń,
• stołówka dla pracowników typu III musi spełniać takie same wymogi, jak jadalnia typu II. Dodatkowo musi być wyposażona w węzeł sanitarny dla pracowników, którzy spożywają posiłki w tym miejscu oraz w węzeł sanitarny i szatnię dla personelu obsługującego.

Jak powinna wyglądać stołówka pracownicza — wymogi

Pracodawca musi wziąć pod uwagę jeszcze inne wymogi, jeśli chce stworzyć w miejscu pracy przestrzeń, jaką jest jadalnia pracownicza. BHP jasno wyznacza warunki, jakie mają być zapewnione wedle potrzeb pracowników. Tym samym:

• restauracja pracownicza musi przewidywać miejsce siedzące dla każdego zatrudnionego, który chce spożyć posiłek. W tym zakresie warto wziąć pod uwagę liczbę pracowników, którzy pracują na jednej zmianie roboczej bądź w tym samym czasie odbywają przerwy od wykonywania zawodowych obowiązków,
• stołówka pracownicza musi być wyposażona w przynajmniej jedną umywalkę na każdych dwudziestu pracowników, którzy w tym samym czasie spożywają posiłek. Przy umywalce powinny znaleźć się ręczniki papierowe lub suszarka do rąk,
• jadalnia pracownicza powinna być zorganizowana w miejscu oddzielonym od innych pomieszczeń pracy. Izolacja jest szczególnie ważna, jeśli w zakładzie pracy pracownicy mają kontakt ze środkami chemicznymi, materiałami zakaźnymi czy trującymi,
• stołówkę pracowniczą należy wyposażyć w system wentylacji, który zapewni całkowitą wymianę powietrza przynajmniej 2 razy w ciągu każdej godziny.

Stołówka jako miejsce wspólnego spożywania posiłków — wyposażenie jadalni pracowniczych

Stołówka w zakładach pracy ma przede wszystkim dawać optymalny komfort pracownikom, którzy podczas przerwy chcą spożyć posiłek. Jej wyposażenie ma być jednak nie tylko wygodne, ale również bezpieczne. Pracodawca, który chce spełnić wszelkie wymogi dotyczące takiego miejsca na terenie firmy, musi wziąć pod uwagę, że warto zadbać również o konkretne meble socjalne, jak krzesła czy ławki wolnostojące. Jadalnia pracownicza powinna zawierać:

• stoły i krzesła odporne na uszkodzenia mechaniczne, trwałe, stabilne i bezpieczne, uwzględniając możliwy kontakt z jedzeniem,
• szafki do przechowywania odzieży roboczej, jeśli z jadalni pracowniczych mają korzystać zatrudnieni, którzy w czasie wykonywania zawodowych obowiązków mają kontakt z substancjami niebezpiecznymi bądź szczególnie brudzącymi.

Najlepiej, jeśli meble socjalne są wykonane z wysokogatunkowej blachy nierdzewnej, pomalowane proszkowo. Świetnie sprawdzają się między innymi stoliki i stoły świetlicowe, które są odporne na korozję, intensywną eksploatację, zniszczenie i zabrudzenia, na przykład tłuszczem oraz łatwo utrzymać je w czystości. Doskonale, jeśli meble znajdujące się w stołówce pracowniczej są lekkie, mobilne i można je regulować, dopasowując ich wysokość czy poziomując na nierównym podłożu. Warto, aby wyposażenie stołówki pracowniczej zostało zaprojektowane wedle indywidualnych potrzeb, biorąc pod uwagę nie tylko warunki, jakie panują w tym pomieszczeniu, ale uwzględniając również specyficzne wymagania zatrudnionych.

FAQ:

1. Czy jadalnia w zakładzie pracy jest obowiązkowa?

Tak, jeśli w zakładzie pracy zatrudnionych jest więcej niż dwudziestu pracowników. Wyjątkiem są firmy, w których praca ma charakter tylko biurowy. Jadalnia pracownicza musi być utworzona w miejscu pracy, w którym zatrudnia się mniej niż dwudziestu pracowników, jeśli warunki pracy są szczególnie trudne.

2. Jak powinno wyglądać miejsce do spożywania posiłków w pracy?

Stołówka pracownicza powinna być miejscem odizolowanym od pozostałych przestrzeni w zakładzie pracy. Warunki w jadalni muszą być bezpieczne, sterylne i komfortowe dla pracowników. Zaleca się wyposażenie stołówki pracowniczej w dobrej jakości meble socjalne ze stali nierdzewnej, które są trwałe i odporne na korozję czy uszkodzenia mechaniczne.

3. Jakie są przepisy dotyczące funkcjonowania stołówek pracowniczych?

Przepisy dotyczące organizacji miejsca do spożywania posiłków różnią się w zależności od typu jadalni. Każdy pracownik musi mieć jednak zapewnione miejsce siedzące podczas jedzenia oraz swobodną przestrzeń o wielkości co najmniej 1,1 m2. Na każdej stołówce dla pracowników musi być zorganizowana umywalka, ręczniki papierowe lub suszarka do rąk.